به نقل از «فارس»

همکاری ایران و روسیه برای دور زدن تحریم‌های غرب/کریدور تجاری شمالی تا کجا امکان تحقق دارد؟

تاریخ انتشار: ۹ فروردین ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۴۱۸۰۷۹

فارس‌پلاس؛ دیگر رسانه‌ها- دیپلماسی ایرانی نوشت: در این پادکست «لومبرگ»، وس کوزُوا Wes Kosova (مجری پادکست) با کارشناسانی چون دکتر ماریا شاگینا Dr. Maria Shagina از مؤسسه مطالعات راهبردی و بین‌المللی لندن و کارشناس تحریم‌ها مستقر در برلین، جاناتان تیرونه Jonathan Tirone کارشناس بلومبرگ (وین) و گلنار متولی، خبرنگار اقتصادی بلومبرگ (لندن) به گفت وگو پرداخت.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

مقدمه: تحریم‌های شدید آمریکا و اتحادیه اروپایی بر روسیه و ایران، توانسته این دو کشور را از بخش بزرگتر اقتصاد جهانی و مبادلات بانکی بین‌المللی جدا کند، اما این تحریم‌ها، همچنین تاثیر ناخواسته‌ای هم داشته است. مسکو و تهران اکنون دست به دست هم داده‌اند تا از برخی محدودیت‌های خردکننده تجاری فرار کنند. آنها در تلاش برای میلیاردها دلار سرمایه‌گذاری بر روی یک مسیر تجاری 1800 مایلی هستند که آنها را قادر می‌سازد انواع تولیدات را از راه‌های زمینی و دریایی که دور از دسترس غرب است به خریداران در اقتصادهای به سرعت رشدیابنده آسیا منتقل کنند... آیا ایران و روسیه، سرانجام می‌توانند غرب را کنار بزنند و از تحریم‌ها بگریزند؟ برعکس، آیا این کریدور تا اندازه‌ای مؤثر خواهد بود که دست غرب را کوتاه کند؟

جاناتان تیرونه: کنترل روسیه بر دریای آزوف که ادامه دریای سیاه است و میان شبه جزیره کریمه و شهر ماریپول قرار گرفته-که هر دو اکنون در کنترل روسیه هستند- مسیرهای تازه‌ی درون سرزمینی را برای داد و ستد با ایران فراهم کرده است. روسیه می‌تواند کالاها را از مسیر رودخانه ولگا دریای خو رودخانه دان در جنوب روسیه، به دریای خزر برساند. بنابراین، این مسیر فراتر از کاربری سنتی یعنی انتقال غلات و انرژی روسیه به سمت جنوب، ناگهان به مسیری برای انتقال کالاهای ایران به شمال هم تبدیل می‌شود چرا که ایران هم در پی فرار از تحریم‌هاست و به دنبال انتقال توربین‌ها و تولیدات پلاستیکی به روسیه است، بی‌آنکه امکان ردیابی آن در آب‌های بین‌المللی وجود داشته باشد.

گلنار متولی: ایران و روسیه، دیرزمانی است که ایده ایجاد این مسیر را داشته‌اند. ایران پیوسته پیگیر این ایده بوده تا برای فرار از تحریم‌ها، میانبرهایی را پیدا کند. ایران به دنبال متصل کردن بنادر دریای خزر، که از روسیه دسترسی خوبی به آنها وجود دارد، با خلیج فارس بوده است که اهمیت بسیار بزرگی برای اقتصاد ایران دارد.

{گزارش رادیویی: رهبر روسیه می‌خواهد محاصره اقتصادی غرب را با کمک شرکایی تازه دور بزند و مسیری را از سن پترزبورگ، مسکو، آذربایجان، ایران تا بندر بمبئی هندوستان فعال کند. روسیه امیدوار است که این مسیر تازه، می‌تواند بخشی از تجارت از دست رفته‌اش با غرب را جبران کند.}  

گلنار متولی: این ایده وجود دارد که کریدوری زمینی از بنادر ایران در دریای خزر با استفاده از خطوط آهن داخلی ایران به بنادر این کشور در جنوب که ترمینال‌های تجاری بزرگی دارند، همچون بندرعباس، متصل شود. این بندر در یک طرح پایلوت آزمایشی برای این کریدور مورد استفاده قرار گرفته است تا کالاهایی به روسیه ارسال شود. بندری که همین اواخر به دنبال استفاده از آن در این کریدور هستند، بندر چابهار است که بسیار به پاکستان نزدیکتر است و در شرق هرمز قرار گرفته است و برخلاف بندرعباس نیازی به عبور از تنگه هرمز ندارد، پس ریسک سیاسی مداخله توسط آمریکا و دیگران را هم دور می‌زند. چابهار به اقیانوس هند دسترسی دارد و می‌تواند برای انتقال کالا به تنگه بازارهای آسیایی همچون هندوستان و چین مورد استفاده قرار گیرد.

تیرونه: یک ویژگی بسیار انحصاری بندر چابهار این است که از تحریم‌های آمریکا مستثنی است. آمریکا می‌خواست هندوستان را با خود نگه دارد و نیز زمانی که هنوز نیروهای آمریکایی در افغانستان حضور داشتند، چابهار یک بندر راهبردی برای دسترسی به افغانستان هم بود. حال اینکه این معافیت در آینده برقرار بماند یا نه، یک سوال باز است.

کوزُوا: این پروژه آشکارا یک طرح پرهزینه است. تا به اینجا، هزینه گسترش این کریدور چگونه بوده است؟ 

تیرونه: رقمی که در تیترها آمده 3.5 میلیارد دلار است. روسیه تعهد کرده که میلیاردها دلار را برای عریض کردن و آماده‌سازی مسیرهای باریک رودخانه‌ای خود هزینه کند تا امکان تردد کشتی‌های بزرگتر فراهم شود چرا که محدویت‌های ظرفیت کشتی‌ها، در حال حاضر یک مشکل مهم است و باید تلاش زیادی صورت گیرد که به قابلیت رقابت بین‌المللی برسند و کشتی‌های درازتر و پهن‌تر بتوانند در آنها رفت و آمد کنند.

 کوزُوا: آیا اتحادیه اروپایی و آمریکا، هیچ راهی برای اعمال تحریم بر این مسیرها دارند؟ 

متولی: تا جایی که مربوط به مسیرهای زمینی و خط آهن می شود، نه. درباره خلیج فارس شاهد بوده‌ایم که بحران‌ها با چه سرعتی می‌توانند در این آبراه سر برآورند. در زمان ترامپ ما عملا شاهد جنگ دوم نفت‌کش ها بودیم. حال می‌شود تصور کرد که اگر کشتی‌هایی در این مسیر رفت و آمد کنند که مثلا حامل کالاهای تحریمی روسیه به مقصد چین باشند، در آن صورت آمریکا می‌تواند در حرکت این کشتی‌ها در آب‌های بین‌المللی خلیج فارس دخالت کند اما این کار به روشنی اقدامی تحریک‌آمیز و همراه با ریسک است.

کوزُوا: چرا ایران و روسیه چنین مسیر طولانی ای را برای فرار از تحریم‌های آمریکا انتخاب کرده‌اند؟

ماریا شاگینا: تحریم‌های آمریکا علیه ایران، کاملا جامع و گسترده است و تقریبا همه بخش‌های اقتصاد ایران را در بر می‌گیرد. تحریم‌های آمریکا و اتحادیه اروپا علیه روسیه نیز بخش‌های مهم فن‌آوری، نیمه رساناها و امثال آن را پوشش می‌دهد. بنابراین روسیه و ایران از این حیث در موقعیت مشابهی هستند.

متأسفانه ترامپ از توافق هسته‌ای خارج شد هرچند این کار و بازگشت تحریم‌ها، نتوانست هیچ تغییری در رفتار ایران ایجاد کند و اکنون دیگر از آن نمونه‌های مثبت تاثیرگذاری تحریم‌ها در زمان اوباما هم خبری نیست. درباره روسیه هم تحریم‌هایی که از 2014 اعمال شد، نتوانسته تغییری رفتاری در پی داشته باشد.

هدف تحریم‌های 2022، تغییر در رفتار روسیه نیست بلکه وادار کردن مسکو به عقب‌نشینی از اوکراین است. با این حال، یکی از جنبه‌های تاثیرگذاری تحریم‌ها، همین است که دو کشور روسیه و ایران مجبور به تحمل هزینه‌های گزاف برای دور زدن تحریم ها بشوند و این چیزی است که اکنون در ایران و روسیه هر دو، رخ می‌دهد. می‌بینیم که دو طرف در حال تبادل کالاهایی هستند که به دلیل تحریم‌ها، تا حدودی در آنها به خودکفایی رسیده‌اند.

 شگفت‌آور این است که چین چندان مایل به نقض کامل تحریم‌های غربی نیست اما ترکیه بیشتر مایل است که به روسیه در صادرات و واردات مجدد یاری رساند. هند هم همچون چین با احتیاط عمل می‌کند.

توانایی غرب برای تاثیرگذاری بر تبادلات تجاری کریدور شمالی جنوبی روسیه و ایران، به نوع کالاها بستگی دارد. در زمینه نفت، مبادلاتی که از مسیرهای زمینی و بین دو کشور صورت می‌گیرد، از این دایره بیرون می‌ماند و این تحریم‌ها تنها بر محموله‌هایی که از طریق آب‌های آزاد منتقل می‌شود، کارآیی دارد. در زمینه محموله‌های دریایی، وابستگی روسیه به بیمه‌های غربی مطرح است چرا که 95% این بیمه‌ها به شرکت‌های مستقر در جاهایی چون لندن تعلق دارد.

در این زمینه اعمال تحریم‌ها امکان بیشتری دارد. با اینحال، در مجموع باید گفت که محدودیت‌های روشنی بر اعمال موثر تحریم‌ها وجود دارد. البته آمریکا از ظرفیت، تخصص و سازوکارهای نیرومندی برای ردیابی و نظارت بر تحریم‌ها برخوردار است اما در مجموع باید انتظار خود از تاثیرگذاری تحریم‌ها را پایین‌تر نگاه داریم. 

کوزُوا: چه کالاهایی از این مسیرها مبادله می‌شود؟

 

تیرونه و متولی: به سمت روسیه تولیدات دارویی، توربین‌ها، کالاهای صنعتی. کالاهای دیگر شامل مواد غذایی و تولیدات کشاورزی، غلات، روغن خوراکی. 

 

تیرونه: هندوستان قراردادی را امضا کرد تا میلیون‌ها تن غله را از این مسیر انتقال دهد و روشن است که هندوستان منافعی راهبردی در چابهار دارد چرا که تامین‌کننده اصلی مالی توسعه این بندر است.

متولی: البته برنامه سرمایه‌‌گذاری هندوستان در چابهار بسیار عقب است و چند سالی تاخیر دارد و دلیل اصلی آن، باز هم به تحریم‌ها باز می‌گردد. هرچند چابهار از تحریم‌ها مستثنی شده اما هندوستان تمایل چندانی به سرمایه‌گذاری در این بندر نشان نداده است. تحریم‌های بانکی و مالی علیه ایران، کار را بر دیگر کشورها برای انتقال سرمایه بسیار دشوار می‌کند ضمن اینکه امکان دسترسی ایران به تسهیلات مالی بین‌المللی هم وجود ندارد.

دولت جمهوری اسلامی همیشه خواسته که رویکرد بسیار عملگرایانه‌ای در قبال کشورهایی داشته باشد که با آنها تجارت می‌کند چرا که هیچ پیوند تجاری‌ای با ایالات متحده ندارد. اکنون هم تلاش فشرده‌ای توسط دولت ابراهیم رئیسی در جریان است تا نگاه به شرق را دنبال کند که به معنی کار با روسیه و چین است و کشورهای کوچکتر منطقه که دسترسی جغرافیایی آسانی به آنها دارد.

این دولت بیشتر بر روی کار با مسکو تمرکز دارد و در درجات پایین‌تری با پکن. اکنون روسیه به نوعی آمده تا جایگزین چین شود اما از سوی دیگر جالب است که پس از تحریم نفتی روسیه توسط غرب، بازار فروش نفت در آسیا که انحصاری ایران بود، اکنون یک رقیب دیگر یعنی روسیه را در خود می‌بیند که برای فروش نفت به مشتری اصلی آن یعنی چین که همیشه تشنه است، تلاش می‌کند. 

پایان پیام/ت

منبع: فارس

کلیدواژه: دیپلماسی ایرانی کریدور شمالی جمهوری اسلامی تحریم های آمریکا ایران و روسیه روسیه و ایران تحریم ها بین المللی کشتی ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۴۱۸۰۷۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

پیشروی گسترده ارتش روسیه در 3 منطقه شرقی اوکراین

 

بین الملل تابناک: هفتصد و هشتاد و یکمین روز از حمله روسیه به اوکراین با دستور ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور این کشور می‌گذرد؛ تهاجمی که رویداد‌های بسیاری به دنبال داشته و منجر به تحریم گسترده روسیه از سوی بلوک غرب شده است و دورنمای مشخصی برای پایان آن نیز وجود ندارد.

 

پیشروی گسترده ارتش روسیه در 3 منطقه شرقی اوکراین

شبکه سی‌ان‌ان آمریکا در گزارشی از اوکراین نوشت، پیشروی نیروهای روسیه اکنون به صورت روزانه رخ می دهد و سرعت جدیدی را در روند جنگ اوکراین از زمان سقوط شهر صنعتی آودیوکا در ماه فوریه (بهمن) نشان می‌دهد.

 این رسانه آمریکایی به دستاوردهای بیشتر روسیه در دستکم سه منطقه از جبهه شرقی اوکراین توسط نیروهای روسیه اشاره کرد و مدعی شد که این پیشروی نیروهای روسیه، بار دیگر بر ضرورت نیاز کی‌یف به تسلیحات و مهمات آمریکا و دیگر متحدانش تاکید دارد.

این گزارش افزود، پیشروی های روسیه از چند صد متر قلمرو تا شاید حداکثر یک کیلومتر است، اما معمولا در چندین مکان به طور همزمان اتفاق می‌افتند.

یکی از تلاش های اصلی روسیه در منطقه دونتسک است و گزارش گروه نظارت اوکراین که به طور روزانه تغییرات را در خط مقدم جنگ رصد و به روز می کند، نیروهای روسی را نشان می‌دهد که در هشت مکان مختلف در امتداد ۲۰ تا ۲۵ کیلومتر خط مقدم جنگ در یک دوره ۲۴ ساعته به پیش می‌روند.

سی ان ان به نقل از وبلاگ نویسان نظامی روسی و اوکراینی گزارش داد که نیروهای روسی از یک مسیر آبی عبور کرده و شهرک های «سمنیوکا» و «بردیچی» را تحت کنترل درآورده اند. الکساندر سیرسکی، فرمانده ارتش اوکراین، روز یکشنبه در پستی در تلگرام این پیشروی نیروهای روسیه را تایید کرد و اظهار داشت که روسیه چهار تیپ را در این عملیات خود در این منطقه مستقر کرده است.

بر اساس گزارش سی ان ان، چند کیلومتر آن طرف تر در شمال، منطقه «سولووی» نیز اکنون در دست روس‌ها گزارش شده است و وضعیت سکونتگاه کوچک «کرامیک» نیز تا حدی به همین منوال است.

میروشنیکوف (r Myroshnykov) وبلاگ نویس نظامی اوکراینی نوشت: عقب نشینی در منطقه عملیاتی دونتسک ادامه دارد.

در جنوب، نیروهای روسی در شهر صنعتی کراسنوگریوکا (Krasnohorivka) پیشروی کرده و از جنوب و شرق وارد می شوند.

سی ان ان در بخشی از گزارش خود آورده است: در مناطق دیگری و در حدود ۱۸۰ کیلومتری به سمت شمال، نیروهای روسیه اولین موفقیت های خود را در طول تقریباً سه ماه گذشته در امتداد بخشی از خط مقدم جنگ که به منطقه خارکیف می رسد، به دست آورده اند.

سخنگوی ارتش اوکراین، نیروهای روسی در این منطقه را به‌طور قابل‌ ملاحظه ای فعال ‌تر از روز گذشته توصیف کرده است.

بسیاری از تحلیلگران غربی و مقامات اوکراینی سرعت پیشروی های اخیر روسیه را پیش درامدی برای حمله بزرگتری در بهار امسال قلمداد می کنند.

همچنین تصور می شود که مسکو قصد دارد از برتری خود در مهمات قبل از رسیدن سلاح های آمریکایی به خط مقدم جنگ بهره بگیرد. مجوز کمک نظامی آمریکا به اوکراین بعد از شش ماه بن بست سیاسی هفته گذشته صادر شد.

موسسه آمریکایی مطالعات جنگ (ISW) براورد کرده که اوکراین با شکست های بیشتری مواجه است.

این موسسه پیش بینی کرد که نیروهای روسیه احتمالا دستاوردهای تاکتیکی مهمی را در هفته های آینده و تا زمانی که اوکراین منتظر سلاح های آمریکا است کسب خواهند کرد.

کره شمالی: آمریکا نمی‌تواند روسیه را شکست دهد

وزارت دفاع کره شمالی از انتقال مخفیانه موشک‌های دوربرد آمریکایی به اوکراین انتقاد و تاکید کرد که ایالات متحده نمی‌تواند روسیه را شکست دهد.

 خبرگزاری مرکزی کره بامداد دوشنبه به نقل از یک بیانیه وزارت دفاع ملی کره شمالی اعلام کرد: آمریکا با انتقال مخفیانه موشک‌های دوربرد به اوکراین موجب نگرانی جامعه بین‌المللی شده است.

این بیانیه افزود: آمریکا هرگز و با هیچگونه حمایت نظامی و تسلیحاتی نمی‌تواند مردم و ارتش قهرمان روسیه را شکست دهد.

جیک سالیوان مشاور امنیت ملی کاخ سفید، ارسال موشک های دوربرد موسوم به (ATACMS) به اوکراین را تایید کرد و گفت: جو بایدن رئیس جمهور آمریکا در فوریه به تیم خود دستور داد تا تعداد قابل توجهی از این موشک را در اختیار اوکراین بگذارد.

این در حالی است که واشنگتن و کی‌یف ادعا کرده‌اند که روسیه در حمله به اوکراین از موشک‌های کره شمالی استفاده کرده است. کره‌جنوبی نیز مدعی شده که کره شمالی در ازای دریافت مواد غذایی و دیگر ملزومات از روسیه، به مسکو مهمات و تسلیحات می‌دهد.

مقام‌های کره جنوبی همچنین در ماه نوامبر مدعی شدند که ممکن است کره شمالی موشک‌های بالستیک کوتاه برد، خمپاره موشک‌های ضدتانک و ضدهوایی به روسیه داده باشد.

«ایوان ژلوخووتسف» رئیس اداره اول آسیا در وزارت خارجه روسیه جمعه گفت: ما از کیم جونگ اون (رهبر کره شمالی) و تمام مردم کره به دلیل حمایت بی‌قید و شرط خود از عملیات نظامی ویژه در اوکراین و ایمان آنها به پیروزی ما بر دشمن مشترک تشکر می‌کنیم.

این دیپلمات روس تاکید کرد: مناسبات سنتی دوستانه و همکاری جامع میان دو کشور به سطح بی‌سابقه‌ای ارتقا یافته و توسعه آن همچنان ادامه دارد.

از سوی دیگر، «سین هونگ چول» سفیر کره شمالی در مسکو تاکید کرد که از اقدام روسیه در دفاع از حاکمیت و امنیت خود حمایت می‌کند.

به دنبال سفر ماه سپتامبر کیم جونگ اون رهبر کره شمالی به روسیه، کشورهای غربی و متحدان آنها نسبت به تقویت همکاری‌های نظامی مسکو و پیونگ‌یانگ ابراز نگرانی کردند.

کی یف خواستار افزایش حمایت غرب از اوکراین در زمینه دفاع هوایی شد

ویتالی کلیچکو، شهردار کی یف با بیان این که کشورش در حوزه سیستم دفاع هوایی با کمبود مواجه است، خواستار افزایش حمایت غرب از سامانه دفاع هوایی اوکراین شد.

کلیچکو  قهرمان سنگین وزن سابق بوکس جهان در مصاحبه با گروه رسانه ای فونکه (Funke ) آلمان گفت: کی یف باید بتواند پهپادها و موشک ها را در مسیر رسیدن به شهر ساقط کند.

شهردار کی ف با قدردانی از آلمان برای تامین سامانه IRIS-T تاکید کرد: ما به حمایت بیشتر پدافند هوایی در کی یف و همچنین اودسا، دنیپر و خارکف نیاز داریم.

کلیچکو در پاسخ به این سوال که آیا آلمان باید برای یک جریان جدید پناهجویان از اوکراین آماده شود، گفت: "من فکر نمی کنم اینطور باشد، مایلم از برلین برای پذیرش بیش از یک میلیون پناهنده از اوکراین تشکر کنم.

به گفته وی، پس از پایان درگیری، بازگشت اوکراینی‌ها مشکل بزرگی خواهد بود و برای این بازگشت چندین پیش نیاز بسیار مهم وجود دارد: باید صلح وجود داشته باشد، مردم به شغل، دستمزد خوب و کیفیت زندگی نیاز دارند، اقتصاد باید دوباره خوب عمل کند.

پیش از این، ولادیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین گفته بود که کی یف به هفت سامانه موشکی ضد هوایی پاتریوت دیگر برای مقابله مؤثر با روسیه نیاز دارد.

فایننشال تایمز به نقل از منابع ناشناس گزارش داد، یونان و اسپانیا تحت فشار شدید سایر اعضای اتحادیه اروپا و ناتو هستند تا سیستم‌های دفاع هوایی بیشتری را در اختیار اوکراین قرار دهند.

در اوایل آوریل، مجله بریتانیایی اکونومیست به نقل از منابع خود نوشت که نیروهای روسی چندین سامانه پاتریوت را که توسط ایالات متحده به اوکراین عرضه شده بود، منهدم کردند.